۱۳۸۹ اردیبهشت ۸, چهارشنبه

بعضی شباهت‌ها با بعضی اشخاصِ واقعی عمدی است



ناراحت‌کننده است وقتی کسی را می‌بینم که—با معیارهای من—گوش‌اش گویی کاملاً بر استدلال بسته است. (ناراحت‌کننده‌تر این خواهد بود که احساس کنم بسته شده است: قبلاً می‌شنیده است و تحلیل می‌کرده است و استدلال می‌آورده و گاهی متقاعد می‌شده؛ حالا جورِ دیگری است و نفرت هم می‌تراود از نوشته‌اش.) خطابه می‌خوانـَد، و مستقیم خطاب می‌کند به برادرِ من و می‌گوید خودِ تو—بله: با تو هستم—دست‌کم یک بار به خانمی متلک گفته‌ای. جوابِ مخاطبْ این است که اگرچه با کلیاتِ صحبت هم‌دل است، و چه بسا خودش هم ناآگاهانه بخشی از جریانِ مردسالاری بوده باشد که زنان را این‌همه آزرده است و حقوق‌شان را نقض کرده، اما مایل است بگوید که ارتکابِ دست‌کم این یک کارِ زشت جزوِ رذایل‌اش نیست: "من تاحالا که سی‌وچندساله شده‌ام هرگز متلک نگفته‌ام."

"ببخشید: منظورم دقیقاً این نبود که خودِ شما هم متلک گفته‌اید و آزادیِ کسی را محدود کرده‌اید. اغراقِ بلاغی‌ام کمی شدید بود. می‌خواستم بگویم خیلی از زنان آزار دیده‌اند در این جامعه. حرفِ شما را هم قبول دارم—و با درسِ آماری که در دبیرستان خوانده‌ام هم می‌شود دید که درست می‌گویید—که کسرِ کوچکی از مردان اگر چنان باشند که به شما اتهام زدم که هستید، آن وقت بخشِ عظیمی از زنان دچار مشکلاتی می‌شوند که بخشی‌اش را گفتم. عصبانی بودم و تعمیم‌ام نابجا بود. اما حالا بیایید در اصلِ مسأله بحث کنیم: نقضِ فراگیرِ حقوقِ زنان، در عرف و قانون..."

ذائقه‌ی من می‌گوید که حیف است که به‌جای جوابی از این دست، لحن‌اش را خشن‌تر می‌کند و غلظتِ ادعایش را بیشتر می‌کند و خودِ اعتراض به این تعمیم را نشانه‌ی صدقِ ادعا می‌انگارد و اصلاً یک دلیلِ وجودیِ حرفِ اولیه‌اش را آشکار کردنِ همین اعتراض‌ها اعلام می‌کند. ناراحت‌کننده است که می‌بینم لحن و نحوه‌ی استدلالِ کسی که مظلوم است و برای گرفتنِ حقی می‌جنگد مثلِ لحنِ خودِ آقای ظالمِ پوپولیست است—"حقوقِ بشر" و "زنان" را جایگزین کنید با "اسلام/انقلاب" و "مردم"، و نامِ نویسنده را حدس بزنید.‌



۵ نظر:

  1. واقعا این متن برای من جالب بود، به خصوص پاراگراف آخرش.

    پاسخحذف
  2. مشکل ما کلمات نیست ساختارهاست

    پاسخحذف
  3. محسن می شود بیشتر توضیح بدی؟

    پاسخحذف
  4. یه سوال آیا تا حالا شده شما زن و مردی کنید؟ مثلا بگین زن جماعت فلان یا مثلا از نظر یک فاکتور زنها رو مسخره کرده باشید بین خودتون یا مثلا خواهرتون یا مامانتون رو تو خونواده؟

    پاسخحذف
  5. برای ناشناس:

    من شخصاً این کار را نمی‌کنم، یا به هر حال ترجیح می‌دهم که نکرده باشم. می‌پذیرم که کسی شاید در سیاقی خودمانی این‌طور صحبت کند؛ اما به نظرم کسی که مثلاً می‌گوید زنان—با همین کلــّیت—چنین و چنان‌اند، قاعدتاً در پاسخ به این سؤال که "آیا واقعاً منظورتان *همه*ی زنان است؟"، یا در جوابِ اعتراضِ زنی که می‌گوید "من چنین و چنان نیستم"، حرف‌اش را اصلاح می‌کند و ادعایش را تعدیل می‌کند.

    پاسخحذف