۱۳۹۴ شهریور ۶, جمعه

ثباتِ شخصیت: توهین [تمرینی در بدیهیات‌نویسی]

از نحوه‌ی برخوردِ شخص با توهین می‌شود چیزهایی در موردِ شخصیت‌اش فهمید. البته از مرحله‌ی جلوتری هم می‌شود واردِ بحث شد: اینکه فرد چقدر مستعدِ این باشد که حرفی یا کاری را توهین به خود تلقی کند. فعلاً فرض می‌کنم که—با معیاری که دقیقاً نمی‌دانم چیست—واقعاً به فردی توهین شده است، نه اینکه در ری کسی بگوید که از نزول‌خوارانِ رومی‌ خوش‌اش نمی‌آید، و کسی در بغداد برآشوبد که به او هتاکی شده است.

این وضعیت‌ها بسیار آشنا است و شاید نیازی نباشد نمونه‌ای به دست داد. 

یک. نخست‌وزیر دارد واردِ ساختمانی می‌شود. کسی از لایه‌های محافظان رد می‌شود و جلو می‌آید و تخم‌مرغِ گندیده‌ای به او می‌زند. نخست‌وزیر حتی روی برنمی‌گردانَد. حتی سرعتِ گام‌برداشتن‌اش را تغییر نمی‌دهد.

دو. یکی از تماشاچیان در ورزشگاه چیزی به یک بازیکنِ فوتبال می‌گوید. بازیکن از نرده‌ها بالا می‌رود و به او حمله می‌کند و با مشت و لگد جواب می‌دهد.

حالا شاید این‌طور باشد که نخست‌وزیر مطمئن است که محافظان‌اش به سراغِ تخم‌مرغ‌انداز خواهند رفت، و شاید می‌ترسد که در آنجا ماندن برایش خطرِ جانی داشته باشد، و شاید، در نهایتِ ریاکاری، می‌خواهد که در نظرِ رأی‌دهندگانِ انتخاباتِ بعدی موقر و ریشه‌دار به نظر بیاید. و شاید فرقِ فارقی باشد بینِ توهینِ لفظی و پرتابِ تخم‌مرغِ گندیده. به  هر حال، این‌طور به نظرم می‌رسد که رفتارِ نخست‌وزیر پخته و وزین است و رفتارِ ورزشکار بدوی و غیرفرهیخته است. 

[ادامه دارد.] 

۱۳۹۴ مرداد ۲۶, دوشنبه

فارسی‌نویسی، چند نسل بعد از مسعود فرزاد



برای من جالب است بدانم که کسانی که مطالبِ وبگاهِ بی‌بی‌سی فارسی را می‌نویسند با کدام ملاکِ حرفه‌ای‌ انتخاب شده‌اندبدنویسی‌شان گاه حیرت‌انگیز است. مثلاً این عنوان را ببینید:


شما را نمی‌دانم؛ اما فهمِ من از این عنوان این است که بیش از دویست نماینده‌ی مجلس شورای اسلامی خواسته‌اند که توافقِ هسته‌ای در مجلس تصویب بشود.

بی‌بی‌سی فارسی برای این خبر مرجعی ذکر نکرده؛ اما به نظرم حتی بدونِ دیدنِ بیانیه‌ی نمایندگان هم می‌شد که نویسنده‌ی محترمِ بی‌بی‌سی فارسی، با کمی آگاهی از وضعیتِ قانونگذاری در ایران، متوجه شود که عنوانی که انتخاب کرده غریب است: نمایندگانِ فعلیِ مجلس کمتر از سیصد نفرند، و اگر بیش از دویست نفرشان بخواهند چیزی را تصویب کنند، دست‌کم در نبودِ حکمِ حکومتیِ بر خلافِ آن، می‌توانند تصویب‌اش کنند. لازم نبود بیانیه بدهند

آنچه نمایندگان گفته‌اند این است که می‌‌خواهند دولتْ برجام را چونان لایحه‌ای به مجلس بدهد. نمایندگان نخواسته‌اند که برجام تصویب بشود (و اصلاً توضیحِ یک عکسِ خبرِ بی‌بی‌سی فارسی می‌گوید که یکی از نمایندگانْ برجام را خلافِ بعضی خط‌های قرمز می‌داند)؛ گفته‌اند که اجرایش بدونِ تصویبِ مجلس و تأییدِ شورای نگهبان اعتبار ندارد. 

مسأله این نیست که عنوانِ بی‌بی‌سی فارسی ظرافتی را نادیده گرفته؛ به نظرم موضوع این است که به‌کلّی تصویرِ نادرستی ایجاد می‌کند. تصورم این است که نویسنده یا فارسی‌اش خوب نیست یا ابتدائیاتِ نظامِ سیاسیِ ایران را نمی‌داند یا مهارت‌اش در خبرنویسی زیاد نیست.

پی‌نوشتِ نامربوط به موضوع. نظرِ شخصیِ من این است که توافقِ هسته‌ای اتفاقِ مبارکی است، دست‌کم برای جلوگیری از خسرانِ بیشتر. کمی نگران‌ام که اگر دولت لایحه‌ای بدهد مجلس شورای اسلامی تصویب‌اش نکند؛ با این حال معتقدم که عرضه‌اش به مجلس کاری است که به مردم‌سالاری و قانونگرایی کمک می‌کند.