موعظه: آرامشِ پیشنهادی

-"دارم پول جمع می‌کنم برای کمک به نیروهای قذافی؛ کمک می‌کنی؟"
-"فردا می‌آیی در محلِ کارِ من [...]؟"
-"می‌آیی دست‌شوییِ خانه‌ی مرا تمیز کنی؟"
-"بدین وسیله از شما دعوت می‌شود در برنامه‌ی‌ تلویزیونیِ ... شرکت نمایید."
-"برویم رنگِ قرمز بپاشیم به گنبدِ مسجدِ شیخ لطف‌‌الله؟"
...

به نظرِ من علی‌الاصول هر پیشنهاد یا دعوتی را می‌شود بررسی کرد و آرام جواب داد. اگر صرفِ شنیدنِ پیشنهادی مرا برآشفته است شاید بد نباشد به این فکر کنم که شاید یا برای دیگران حقِ حرف‌زدن قائل نیستم ("چطور به خودش اجازه می‌دهد به من چنین پیشنهادی بدهد؟") یا زیادی نگرانِ تصویری هستم که دیگران از من دارند ("چطور به خودش اجازه می‌دهد به من چنین پیشنهادی بدهد؟"). به فرض هم که این نگرانی را نشانه‌ی ضعفِ شخصیت ندانم، شاید خوب باشد توجه کنم که سلیقه‌ها متفاوت است و من هم احتمالاً آن‌چنان شهرتِ فراگیری ندارم که همه از سلیقه‌های من خبردار باشند؛ پس احتمالاً دست‌کم شنیدنِ پیشنهادی از کسی که می‌دانم که خوب نمی‌شناسدم نباید آشفته‌ام کند.

(دیده‌ایم که کسانی بعضی پیشنهادها را دشنام تلقی می‌کنند. به نظرم ثباتِ شخصیت در برخوردِ آرام با دشنام هم جلوه می‌کند. حتی به نظرم این نشانه‌ی قوتِ شخصیت است که در برخورد با دشنامِ صریح هم چنان رفتار کنیم که گویی چونان‌دشنام نشنیده‌ایم‌اش—نقل است که جوابِ امامِ پنجمِ شیعه به دشنام‌دهنده‌ای این بوده: من بقر نیستم؛ باقرم.)

کسی به من پیشنهادی داده، و این آشفته‌ام کرده، آشفتگی‌ای که در جوابِ پرخاش‌گرایانه‌ام یا در سردیِ بی‌ادبانه‌ی روزهای بعدم آشکار شده. در این صورت به نظرم در شخصیت‌ام ضعفی هست. اما از این بدتر هم می‌شود: کسی به کسِ دیگری—که علی‌الظاهر عاقل و بالغ است—پیشنهادی داده، و من آشفته شده‌ام. این به نظرم چیزی بدتر از ضعفِ شخصیت را نشان می‌دهد: من نسبت به گیرنده‌ی پیشنهاد احساسِ مالکیت دارم (یا او را صغیر می‌دانم).